درس هفتم
دولت ما در حکومت چه نقشی دارد؟

دولت از چند وزارتخانه و سازمان تشکیل می شود. آنها کارهای مختلفی برای مردم انجام می دهند و رئیس جمهور بر کارهاشان نظارت دارد.به عبارت دیگر وظیفه ی دولت و سازمانهای تحت نظر آن اجرای قوانینی است که قوه مقننه وضع کرده است.  

درس هفتم
دولت ما در حکومت چه نقشی دارد؟

دولت از چند وزارتخانه و سازمان تشکیل می شود. آنها کارهای مختلفی برای مردم انجام می دهند و رئیس جمهور بر کارهاشان نظارت دارد.به عبارت دیگر وظیفه ی دولت و سازمانهای تحت نظر آن اجرای قوانینی است که قوه مقننه وضع کرده است.  

  رئیس جمهور :

رئیس جمهور برای مدت چهارسال با رأی مستقیم مردم انتخاب می شود و انتخاب مجدد او به صورت متوالی، تنها برای یک دوره بلامانع است.
مردم کشورما پس از تصویب قانون اساسی در سال 1358 برای اولین بار به پای صندوق های رأی رفتند و از میان چند نامزد انتخاباتی ، رئیس جمهور خود را انتخاب کردند.  

  وظایف رئیس جمهور :

رئیس جمهور وظایف متعددی بر عهده دارد و در انجام این وظایف در برابر ملت، رهبر و مجلس شورای اسلامی مسؤول است. وی برای هماهنگ کردن سازمانها تلاش بسیار می کند. هم چنین اوقات بسیاری را برای رسیدگی به شکایات مردم وشنیدن پیشنهادها و اعتراض های آنان صرف می کند. به طور کلی وظایف رئیس جمهور بسیار سنگین است و کسی که این مسؤولیت را می پذیرد، باید زحمات زیادی را تحمل کند. از جمله این وظایف عبارتند از:  

  ریاست قوه مجریه :

رئیس جمهور پس از اینکه از طرف مردم برگزیده شد، موظف است ظرف مدت کوتاهی هیئت دولت را برای گرفتن رأی اعتماد به مجلس شورای اسلامی معرفی کند.  

  اجرای قانون اساسی :

مطابق قانون اساسی، رئیس جمهور مسؤول اجرای قانون اساسی است. اگر در سازمان یا وزارتخانه ای بر خلاف قانون اساسی عمل شود، رئیس جمهور از مسؤول آن وزارتخانه خانه درخواست می کند که علت را توضیح دهد.  

  تعیین نماینده ویژه :

در مواقع ضروری برای پیگیری کارها نماینده یا نمایندگانی را تعیین میکند. از جمله زمانی که در اداره یاوزارتخانه ای شکل خاصی پیش می آید یا به علت وقوع سیل و زلزله به منطقه خسارت وارد می شود، نماینده رئیس جمهوری و بررسیهای لازم را انجام میدهد و برای حل مشکلات تصمیم گیری می کند.  

  امضای توافق نامه های بین المللی :

در بین کشورهای جهان، قراردادهای بسیاری در زمینه های اقتصادی، نظامی ، فرهنگی و سیاسی بسته می شود. کلیدی موافقت نامه ها و قراردادهایی که قرار است بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای دیگربسته شود. پس از تصویب مجلس شورای اسلامی به امضای رئیس جمهور یا نماینده ی قانونی او می رسد.  

  هیئت دولت :

هیئت دولت، گروهی است که از رئیس جمهور، معاونان رئیس جمهورو وزیران تشکیل می شود. آنها در طول سال جلسات متعددی برگزار می کنند و در مورد مسائل مهم کشور و جهان به گفتگو می پردازند، با مشورت یکدیگر به راه حل هایی می رسند و در مورد مسائل تصمیم گیری می کنند.
در غیاب رئیس جمهور،معاون اول مسؤولیت تشکیل جلسات هیئت وزیران را برعهده دارد. سایر معاونان رئیس جمهور نیز عهده دار مسؤولیت مؤسسات و سازمانهایی هستند که مستقیماً زیر نظر رئیس جمهور قرار دارند. سازمان تربیت بدنی، سازمان حفاظت محیط زیست از جمله ی این سازمانها هستند. هر یک از وزیران مسؤولیت یکی از وزارتخانه های کشور را به عهده دارد.  

  فکر کنید و پاسخ دهید . درس 7
1– وظایف رئیس جمهور را نام ببرید.

1. ریاست قوه مجریه
2. اجرای قانون اساسی
3.تعیین نماینده ویژه
4. امضای توافق نامه های بین المللی  

  2- مسؤول اجرای قانون اساسی کیست و این مسؤولیت را چگونه انجام می دهد؟

رئیس جمهور اگر در سازمان یا وزارتخانه ای بر خلاف قانون اساسی عمل شود. رئیس جمهور از مسؤول آن وزارتخانه درخواست می کند که علت را توضیح دهد  

  3 – از نظر قانون هر شخص چند بار متوالی می تواند به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود؟ به نظر شما چرا چنین قانونی وضع شده است؟

به صورت متوالی ، تنها برای یک دوره بلامانع است. تا اشخاص جدید با ایده ها و راهکارهای جدید بتوانند ریاست جمهوری را برعهده بگیرند.  

  4 – هیئت وزیران از چه کسانی تشکیل می شود و در مورد چه مسائلی بحث می کند؟

از ریاست جمهور و معاونان رئیس جمهور و وزیران تشکیل شده است و در مورد مسائل مهم کشور و جهان به گفتگو می پردازند. با مشورت یکدیگر به راه حل هایی می رسند در مورد مسائل تصمیم گیری می کنند.  

  5 – در غیاب رئیس جمهور چه کسی مسؤولیت تشکیل جلسات هیئت وزیران را به عهده می گیرد؟

معاون اول رئیس جمهور  

  6 – در توافق نامه های بین المللی وظیفه ریاست جمهور چیست؟

کلیه ی موافقت نامه ها و قراردادهایی که قرار است بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای دیگر بسته شود، پس از تصویب مجلس شورای اسلامی، به امضای رئیس جمهور یا نماینده ی قانونی او می رسد.

7 – نماینده ویژه کیست ؟
نماینده ای است که از طرف ریاست جمهوری و برای پیگیری کارهای ویژه در مواقع ضروری انتخاب می شود. مثلاً در هنگام سیل و زلزله و .... نماینده رئیس جمهور بررسیهای لازم را انجام می دهد و برای حل مشکلات تصمیم گیری می کند.

8 – قوه قضاییه ما در کومت چه نقشی دارد؟
شما نیز ممکن است به این نتیجه رسیده باشید که مجلس و دولت به تنهایی نمی توانند جامعه را اداره کنند. پس باید در جامعه مرجعی باش که بر اجرای قوانین نظارت کند، با تخلفات برخورد کند و متخلفان را به مجازات برساند. در غیر این صورت، جامعه دچار آشوب وفساد می شود، قوانین ارزش خود را از دست می دهند و بی قانونی حاکم می شود.
مرجعی که بر اجرای قوانین نظارت می کند قوه قضائیه است. قوی قضائیه یکی از ارکان مهم حکومت است و می کوشد عدالت را بر جامعه حکمفرما کند تا هیچکس نتواند حقوق دیگران را زیر پا بگذارد. کار اصلی قوه قضاییه نظارت بر خوب اجرا شدن قانون است.

وظایف قوه قضاییه :
قوه قضاییه بر اجرای کامل قوانین و برقراری عدالت اسلامی در میان مردم، وظایف زیر را انجام دهید :

1- رسیدگی به شکایت های مردم
یکی از وظایف مهم قوه قضائیه حل کردن اختلافات مردم است. در گذشته مردم برای حل اختلافات خود، به یک نفر بزرگتر که مورد پذیرش طرفین دعوا بود مراجعه می کردند، امروزه این کار را قوه ی قضائیه انجام می دهد.

2 – گسترش عدالت و آزادیهای شروع
قوه قضاییه وظیفه دارد قوانین را در مورد همه یکسان اجرا کند تا قدرتمندان نتوانند با استفاده از امکانات خود را از قانون سوء استفاده کنند. قوه قضاییه با اجرای عدالت ، محرومان را از زیر بار ظلم ستمگران نجات می دهد.

3 – کشف جرم تعقیب و مجازات مجرمان :
قوه قضاییه وظیفه دارد هر گونه تخلف را از قوانین شناسایی کند و براساس قوانین برای متخلفان مجازات مناسب تعیین نماید.

4 – پیش گیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمان :
همان طور که پیشگیری از درمان مهمتر است ، پیش گیری از وقوع جرم نیز از مجازات مجرم و اصلاح و اهمیت بیشتری دارد ، قوه قضاییه باید بکوشد تا علل تخلف از قوانین را شناسایی کند و به رفع اشکالات موجود بپردازد.

دادگاه :
احتمالاً شما تاکنون شاهد بعضی از اختلافات و درگیریهایی بوده اید که در میان مردم به وجود آمده است. بسیاری از اختلافات بدون مراجعه به دادگاه حل می شوند. اما بسیاری دیگر باید از طریق دادگاه حل گردند. قاضی در دادگاه دادخواست و مدارک شکایت کنند و کسی را که از او شکایت شده است. مطالعه می کند و از آنها می خواهد که از خود دفاع کنند.
کار قاضی بسیار دقیق و حساس است. بنابراین او باید عاقل، مؤمن، عادل و عالم به قوانین حقوق و اسلامی باشد و بر اساس حق و عدالت قضاوت کند. در همه ی دادگاه ها، طرفین دعوا حق دارند فرد صالحی را که با قوانین حقوقی آشنا است. به عنوان وکیل مدافع خود انتخاب کنند. اگر آنها توانایی مالی برای انتخاب وکیل نداشته باشند دادگاه برایشان وکیل انتخاب می کند. وکیل قوانین را می شناسد و می تواند از حقوق موکل خود دفاع کند. در حقیقت وکیل به دادگاه کمک می کند تا حکم عادلانه را صادر کند و در حق کسی ظلمی صورت نگیرد.

دادگستری :
دادگستری یکی از وزارتخانه های دولت است که زیر نظر رئیس قوه قضائیه فعالیت می کند. این وزارتخانه مرجع رسیدگی به شکایت های مردم و سازمانهاست، دادگاه از دادگستری تبعیت می کنند.

فکر کنید و پاسخ دهید 1
درس 8
– قوه قضاییه در مورد شکایت های مردم چه وظیفه ای دارد؟
یکی از وظایف مهم قوه قضاییه، حل کردن اختلافات مردم است.

2 – قوه قضاییه در مورد اجرای عدالت چه وظیفه ای دارد؟
قوه قضائیه وظیفه دارد قوانین را در مورد همه به طور یکسان اجرا کند تا قدرتمندان نتوانند با استفاده از امکانات خود از قانون سوء استفاده کنند.

3 – قاضی برای رسیدگی به شکایت چه کارهایی باید انجام دهد؟
قاضی در دادگاه دادخواست و مدارک شکایت کننده و کسی را که از او شکایت شده است، مطالعه می کند و از آنها می خواهد که از خود دفاع کنند.

4 – چرا قوه قضاییه یکی از ارکان مهم حکومت است و کار اصلی آن چیست؟
زیرا می کوشد تا عدالت را بر جامعه حکمفرما کند تا هیچکس نتواند حقوق دیگران را زیر پا بگذارد و کار اصلی آن نظارت بر خوب اجرا شدن قوانین است.

5 – شناسایی تخلف از قوانین بر عهده چه مرجعی است؟
قوه قضاییه ، این قوه موظف است تخلف از قوانین را شناسایی کند و بر اساس قوانین برای متخلفان مجازات مناسب تعیین نماید.

6 – ریاست دادگستری به عهده کیست؟
قاضی

7 – کار دادگستری چیست؟
این وزارت خانه مرجع رسیدگی به شکایت های مردم و سازمانهاست